La usc dla mujiga da mont tl radio
Oswald Delago porta chësta mujiga sun Radio Gherdëina da passa vint ani incà
Chëst iede ons abù la ucajion de s’la ciaculé cun na usc che acumpanieia da passa doi dejeneies incà la populazion de Gherdëina y nia mé. Na usc cunesciuda da chëla jënt a chëla che ti plej la mujiga da mont. Na ntervista cun l ulenter de Radio Gherdëina Oswald Delago.
Danora, posses’a te prejenté n curt?
Mi inuem ie Oswald Delago, son nasciù ai 16 de jené dl 1963 a Persenon, sté a Urtijëi y lëure pra l mplant portamont de Secëda.
Co nasc pa ti pascion per la mujiga da mont?
Chëla ie unida mpue al infal, sce n possa dì nscila. Dant me savova bela la mujiga di Genesis, Jethro Tull, Bruce Springsteen, i Dire Straits y duta la mujiga rock. N di ie unit pona n cumpani che sunova pra la Jimmy, Thomas Demetz, y me à damandà sce ësse ulù jì pea cun ël, che l messova jì a suné nzaul. Po’ me ovi mpensà “mah, jì a scuté su ch’la mujiga da mont... jon mefun”. Canche fove iló, pona ova la Jimmy scumencià a suné y la jënt fajova pea, y l me ova sapù nteressant. Ti é nce judà a rumé ju la roba a chëi dla Jimmy, y cun Pepi s’la ciaculans de mujiga da mont, y po’ me ovi mpensà: “Eh ma chësta ne n’ie nianca tan dandò no, chësta mujiga”. L’ena do me ova Thomas inò damandà sce fosse jit pea, ti é dit de sci y da iló ie nasciuda la gran pascion. Thomas cunesciova truep musicontri, y canche te cunësces n iede un, pona cunësces l auter, y chël ie pu l bel – l semea dut na gran familia.
Can y co à pa scumencià ti esperienza pra Radio Gherdëina?
Son pra Radio Gherdëina dal 1991 incà, da canche la familia Rabanser ova sëurantëut l radio. Tlo ie inò Thomas Demetz, sce n possa dì nsci, la “gauja”. Ël fajova bele dant la trasmiscion dla mujiga da mont, cun n auter Thomas de Funes, y la ova inuem “Thomas und Thomas”. L Thomas de Funes ne n’ova nia plu tan dl’aurea, y nsci me ova Demetz damandà, n iede do n cunzert dala trëi de nuet: “Tu pudësses bën unì a fé na trasmiscion cun mé n iede”. Y dala trëi daduman dijen sambën de sci, no? (s’la rij, ndr.). Po’ daldò ti ovi dit che n ësse mé fat una. Fove tan da bestia gram. Danora ans scrit su chi che ëssa dit cie, ma po’ daldò fovel mefun unit ora dut zeche d’auter. Do chëla trasmiscion me ovel damandà: “N fajons’a mo una?” Ie ove dit de sci... y śën sons ruvei a zirca 1170 trasmiscions.
Co se à pa mudà la trasmiscions, n con’ dla tecnica, te duc chisc ani?
Canche ove scumencià cun Thomas, univa dut fat tres fax. Nëus ti scrijan ala grupa de nes mandé la nfurmazions. Y datrai univa ch’sc fax, metri y metri de papier, y l fova dut blanch. Po’ messoven ti scrì mo n iede. L fova mefun dut plu rie, ajache n ova mé la nfurmazions che la grupa te mandova. Al didancuei, cun l fonin, cun l internet, va dut da bestia saurì.
Ie vede nce gën ncantëur a fé ntervistes. Ntlëuta ne ans nia i microfonns coche ncuei. N iede fovel la cassëtes, y n ne audiva datrai nët nia. Pona fovel ruvà l minidisk. Al didancuei ie dut plu saurì cun i microfonns digitei, nce per chi che fej la pert tecnica, canche l ie da taië.
Per finé via: co vëijes’a l daunì dla mujiga da mont tl radio dla valeda?
Al didancuei auden tla stazions radio privates y publiches, nia mé tlo da nëus ma nce tl’Austria, truepa jënt che se lamënta che l ne vën nia plu lascià jì mujiga da mont. Ma ie son de chëla che la mujiga da mont ne murirà mei ora, ajache l ie pu la mujiga che ti plej ala jënt. Ie son stat ncantëur, ala festes, y l ie n grumon de jëuni che la scota su. Pra d’autra stazions radio iel chi che me à la nvidia ajache ie dausse mo lascé jì chësta mujiga tl radio. L ie redatëures che ne la uel nia. Ie son for mo de chëla che chisc redatëures che dij che chësta mujiga ne plej nia, ne n’ie mo mei stac a na tel festa. Iló vëijen dal plu vedl al plu jëunn, y duc che fej pea. Sce chësta mujiga ne trajëssa nia, pona ne fossel deguna jënt.
Iel pa zachei che te ne es mo nia ancuntà, che te ulësses gën ntervisté?
É abù la ucajion de fé n grumon de ntervistes: danter l auter nce cun Andreas Gabalier, Semino Rossi, i Kastleruther Spatzen. Duc chëi che à mpue n inuem ei abinà. Mé nia la grupa Die Paldauer y Melissa Naschenweng. Povester arei mo la ucajion de fé na ntervista nce cun ëi.
[Bruno Maruca]